مرجع اصطلاحات بازاریابی موبایل و تبلیغات موبایلی
تبلیغات موبایلی نباید برای تبلیغ دهندگان و توسعه دهندگان پیچیده و نامفهوم باشد. بسیاری از کسانی که مشتریان بالقوه تبلیغات موبایلی هستند و میتوانند تبلیغ دهنده باشند، هنگامیکه با برخی اصطلاحات بازاریابی موبایل روبهرو شده که منظور دقیق آنها را متوجه نمیشوند، از استفاده از این فضا صرفنظر میکنند. همه میدانیم که موبایل یکی از پر استفادهترین وسایل زندگی امروزی است و گوشیهای هوشمند، بخش جدانشدنی از زندگی ما هستند؛ بنابراین تبلیغات در بازیها و اپلیکیشن های موبایل، فضایی با پتانسیل بالا برای استفاده است که غافل شدن از آن میتواند موجب جا ماندن کسبوکارها از رقبایشان شود.
تپلیغ آکادمی برای جلوگیری از سردرگم شدن افرادی که به تازگی وارد بازاریابی موبایل شدهاند، اقدام به جمعآوری، تعریف و توضیح اصطلاحات بازاریابی موبایل و واژههای پراستفاده در حوزهی تبلیغات آنلاین موبایلی کرده است.

مطالعه این مقاله سبب میشود تا تبلیغ دهندگان در برخورد با اصطلاحات، دچار ابهام نشوند و توسعه دهندگان هم در استفاده از اصطلاحات بازاریابی موبایل با شبکه های تبلیغاتی همسو شوند. همچنین آشنایی با معنی این عبارات، به استودیوهای بازیسازی، شرکتهای فعال در حوزه تبلیغات موبایلی و دیگر کسبوکارهایی که مایل به استفاده از بستر تبلیغات موبایلی هستند، کمک میکند تا نیروهای جدید خود را به سرعت آموزش دهند.
تست AB
بعضی مواقع تست تقسیمبندی هم نامیده میشود؛ اما اصطلاح متداول آن همان تست AB است. تست AB، یک شیوه آزمایش است که بهکمک آن میتوان برای مثال دو نسخه متفاوت از یک متن تبلیغاتی را با هم مقایسه کرد. تست A/B در حوزه تبلیغات موبایلی میتواند در انتخاب بستر ارائه تبلیغ، اجزای تشکیلدهنده کمپین تبلیغاتی و… به شبکه های تبلیغات موبایلی و تبلیغ دهندگان کمک کند. در این نوع مقایسه، همه شاخصهای کلیدی عملکرد را در هر دو نسخه ثابت و مشابه نگه میدارند و تنها یک شاخص را تغییر میدهند و با بررسی بازخورد دو کمپین تبلیغاتی، تاثیر آن شاخص کلیدی را در بازدهی کمپین بهدست میآورند.
کاربر فعال (Active User)

یکی از اصطلاحات بازاریابی موبایل است و به کاربری اطلاق میشود که در یک بازهی زمانی مشخص، در اپلیکیشن فعال باشد. این بازهی زمانی مشخص بهطور معمول یک روز (DAU) یا یک ماه (MAU) است. چیزی که در این اصطلاح در فرایند تبلیغات موبایلی مهم است، تعریف کلمه «فعال» است. فعالبودن یک کاربر بهطور معمول به این معناست که آن کاربر در بازهی زمانی مشخص، دستِ کم یکبار وارد اپلیکیشن شده باشد. البته فعالبودن میتواند بهصورت قراردادی، معانی مختلفی داشته باشد؛ بهعنوان مثال بعضی از بازاریابان موبایل، کاربری را بهعنوان «کاربر فعال روزانه» میشناسند که روزانه مدت زمان مشخصی را در اپلیکیشن حضور داشته باشد. کاربر فعال روزانه، از مهمترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است؛ زیرا تعداد این کاربران، تاثیر چشمگیری در میزان مفید بودن یک کمپین تبلیغاتی دارد.
بنگاه تبادل تبلیغات (Ad Exchange)
بستری است که شبکههای تبلیغاتی در آن، جایگاههایی را که برای تبلیغات در اختیار دارند، قیمتگذاری میکنند و تبلیغ دهندگان هم با بررسی قیمتهای اعلام شده، رسانه مدنظر خود را برای اجرای کمپین تبلیغات موبایلی انتخاب میکنند.
شبکه های تبلیغاتی (Ad Networks)
شرکتها و سازمانهایی که در تعامل با توسعهدهندگان، جایگاههای تبلیغاتی اپلیکیشن آنها را وارد سیستم خود میکنند؛ سپس این جایگاههای تبلیغاتی را به تبلیغدهندگان معرفی کرده و شیوههای مختلف تبلیغات را به آنها پیشنهاد میدهند.

سرور تبلیغات (Ad Server)
سرور تبلیغات یک فناوری بک اند (Back End) است که تعامل کاربران با تبلیغات از جمله کلیکها، تعداد نمایشهای ویدیو و… را رصد میکند و نتایج را به تبلیغ دهندگان و شبکههای تبلیغاتی گزارش میدهد. سرورهای تبلیغاتی به کمک پایگاههای داده، شناسههای منحصربهفرد (Unique ID) را دنبال میکنند که این موضوع، دستیابی به پرسونای کاربران را تسهیل میکند؛ همچنین این دادهها تاثیر چشمگیری در انتخاب رسانهها و رویکرد کمپین های تبلیغاتی دارد.
رابط برنامهنویسی کاربردی (API)

API، منحصر به اصطلاحات بازاریابی موبایل و تبلیغات موبایلی نیست. در هر قسمتی از دنیای کسبوکارهای دیجیتال قرار بگیرید، بعد از مدتی این سوال برایتان بهوجود میآید که API چیست؟
به زبان ساده، هرگونه ارتباط کلاینت با هر چیزِ تحتِ وب، بهوسیلهی رابط برنامهنویسی کاربردی یا API اتفاق میافتد. در واقع API ها، دادههایی ساختاریافته ارائه میدهند و درخواستهایی که از طرف یک نرمافزار به نرمافزار یا وبسایت دیگر فرستاده میشوند، به کمک API ها، در چارچوب یک فرمت استاندارد ارسال میشوند. سیستم برای تشخیص فرستنده درخواست (Request)، یک API Key به توسعه دهندگان میدهد و همراه با هر درخواست، این شناسه هم به نرمافزار یا وبسایت مقصد ارسال میشود. API Key نقش یک شناسه را ایفا میکند و این شناسه هویت اپلیکیشن فرستنده درخواست را برای سیستم مقصد مشخص میکند. یکی از کاربردهای API در حوزه تبلیغات موبایلی، انتقال اطلاعاتی مانند زمان نصب اپلیکیشن به سرور است.
میانگین درآمد ایجادشده توسط هر کاربر (ARPU)
آرپو (ARPU) یکی از مهمترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است که ارزش ریالی هر کاربر را در یک بازه زمانی مشخص اعلام میکند؛ به بیان دیگر، ARPU میانگین درآمد حاصلشده از هر کاربر در یک بازه زمانی مشخص است. ARPU از تقسیم «تمام درآمد در بازهی زمانی مشخص» بر «تعداد کل کاربران در همان بازهی زمانی» بهدست میآید.
میانگین درآمد ایجادشده توسط هر کاربر از طریق تبلیغات (Ad ARPU)
زیر مجموعه ARPU قرار میگیرد و در اپلیکیشنها و بازیهایی که پرداحت درون برنامه ای دارند، رقم آن بسیار کمتر از ARPU است.Ad ARPU فقط درآمدی را شامل میشود که هر کاربر از تبلیغات موبایلی ایجاد کرده است.


بهینه سازی اپ استور (ASO)
یکی از اصطلاحات بازاریابی موبایل و نوعی فرآیند بهینهسازی است که مواردی مانند توضیحات، کلمات کلیدی و ویدیوهای مربوط به یک اپلیکیشن را در استورهای مختلف مثل گوگل پلی و اپل اپ استور شامل میشود. بهینه سازی اپ استور یا ASO به راحتتر پیدا شدن اپلیکیشن در جستجوهای کاربران کمک میکند.
لیست سیاه (Blacklist)
مجموعهای از شناسههای کاربری است که بهصورت عمدی از کمپین های تبلیغات موبایلی حذف شدهاند. بهطور معمول، دلیل این حذفِ عامدانه، عدم تطابق آن دسته از کاربران، با شاخصهای مدنظر تبلیغ دهندگان است. درواقع، لیست سیاه برای حذف کاربرانی استفاده میشود که به تبلیغ دهندگان در راستای رسیدن به هدفشان از کمپین های تبلیغاتی کمکی نمیکنند.
بازیکنان رباتی (Bot Farm)
بهکارگیری رباتها بهجای بازیکنان، یکی از شیوههای تقلب در بازار تبلیغات موبایلی است. در این روش، کاربران جعلی (رباتها)، اپلیکیشن را نصب و بازی میکنند. بالا بردن تعداد نصبهای بازی حتی اگر با شیوه بازیکنان رباتی باشد، به دیدهشدن آن اپلیکیشن یا بازی کمک میکند؛ اما اگر تصمیم به استفاده از این روش متقلبانه گرفتید، آگاه باشید که همه استورها از جمله گوگل پلی و اپل اپ استور، اینگونه اپلیکیشنها و بازیها را حذف میکنند.
بهینه سازی کمپین (Campaign Optimization)
با ایجاد تغییرات در اجزای سازنده یک کمپین، مانند تغییر در ویدیو، صدا، رنگبندی، موسیقی، محل قرارگیری دکمه فراخوان (کال تو اکشن) و… میتوان یک کمپین تبلیغات موبایلی را بهبود بخشید. تیم کمپین برخی شبکههای تبلیغاتی، به تبلیغ دهندگان کمک میکند تا کمپینی بهتر و موثرتر داشته باشند.
درخواست (Request)
در اصطلاحات بازاریابی موبایل به معنی «درخواست دیدن تبلیغ توسط بازیکن» است. درخواست دیدن تبلیغ توسط بازیکن، به این معناست که کاربر با لمس دکمه تبلیغ در محیط بازی، آن را باز کند؛ این تبلیغ میتواند هر یک از انواع تبلیغات موبایلی اعم از ویدیویی، بنری و… باشد.
نشست (Session)
وقتی کاربر، درخواست مشاهده تبلیغ را به سرور شبکه تبلیغاتی میفرستد، سرور باید یک تبلیغ را به او نشان دهد؛ اگر در میان راه، اتصال اینترنت قطع شود یا به هر دلیلی سرور به کاربر پاسخ ندهد، درواقع Session ایجاد نشده است. به عبارت دیگر، Session در حوزه تبلیغات موبایلی پاسخ سرور به درخواست (Request) کاربر است.
نمایش (View)
وقتی «درخواست» از طرف کاربر به سرور ارسال و Session ایجاد شود، تبلیغ به بازیکن نمایش داده میشود. زمانی که بازیکن تبلیغ را تا انتها و تا زمان نمایش دکمه فراخوان ببیند، یک نمایش کامل اتفاق افتاده است.

تبلیغات CPA
CPA یا Cost Per Action روشی برای محاسبه هزینه تبلیغات است. در CPA، هزینه تبلیغات بر اساس یک عملکرد مشخص محاسبه میشود. این عملکرد مشخص میتواند عضویت در یک سیستم، خرید، رزرو، پیشخرید، کلیک، نصب یا هرچیز دیگری باشد. در بازار تبلیغات موبایلی به این مدل محاسبه هزینه تبلیغات، PPA یا Pay Per Action هم میگویند.
تبلیغات CPI
CPI یا Cost Per Install یکی از روش های محاسبه هزینه تبلیغات موبایلی است. در این روش، «نصب» واحد شمارش است؛ یعنی پس از طی مراحل مختلفی مانند درخواست، نمایش و کلیک، حالا تعداد نصبهای اپلیکیشن، معیار محاسبه هزینه قرار میگیرد.
تبلیغات CPC
CPC یا Cost Per Click یکی دیگر از اصطلاحات بازاریابی موبایل است. در این روش، هزینه تبلیغات بهازای هر کلیک، محاسبه میشود و منجرشدن کلیک به نصب اهمیتی ندارد. ممکن است پیش از اینکه اپلیکیشن روی دستگاه کاربر نصب شود، کاربر دانلود برنامه را متوقف کند. از آنجایی که کلیک هم یک عملکرد مشخص به حساب میآید، CPC بهنوعی زیر مجموعه CPA قرار میگیرد.
تبلیغات CPO
کوتاهشده عبارت Cost Per Order و یکی از شیوههای محاسبه و پرداخت هزینه تبلیغات و زیرمجموعهای از CPA است. در این روش، تبلیغدهنده بهازای هر «سفارش» هزینه میکند.
تبلیغات CPM
CPM یا Cost Per Mille یکی دیگر از اصطلاحات بازاریابی موبایل است که به آن CPT یا Cost Per Thousand هم میگویند. کمپینهای CPM، شباهت زیادی به تبلیغات تلویزیونی دارد؛ زیرا در این روش، تبلیغدهنده به ازای هر ۱۰۰۰ باری که تبلیغش به نمایش دربیاید، هزینه میپردازد.
نرخ کلیک (CTR)
نرخ کلیک ، CTR یا Click Through Rate عبارت است از نسبت «تعداد کلیکهای دکمه فراخوان» به «تعداد دفعاتی که تبلیغ به نمایش در آمده است». نرخ کلیک یکی از مهمترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است؛ چون بهطور مستقیم با کیفیت کمپین تبلیغاتی ارتباط دارد.
نرخ کلیک پایین یک کمپین، یعنی تعداد کمی از افراد با دیدن آن کمپین تبلیغاتی، مجاب به انتخاب دکمه فراخوان شدهاند.

کاربر فعال روزانه (DAU)
تعداد کاربرانی است که در یک روز مشخص، حداقل یکبار وارد بازی یا اپلیکیشن خاصی شده باشند. این نرخ بهطور معمول بهصورت میانگین گزارش میشود.

پلتفرم تقاضا (DSP)
DSP یا Demand Side Platform یکی از اصطلاحات بازاریابی موبایل است که در بنگاههای تبادل تبلیغات (Ad Exchanges) و شبکههای تبلیغات موبایلی کاربرد دارد. DSP بستری است که تبلیغدهندگان به کمک آن میتوانند موجودی هر شبکه تبلیغاتی و قیمتهای اعلام شده آنها را ببینند و از طریق پنلی که در اختیارشان قرار میگیرد، سفارش خود را ثبت کنند.
از آنجایی که بهروزبودن در حوزه تبلیغات موبایلی بسیار مهم است؛ این پنل بهصورت لحظهای بهروزرسانی میشود و تبلیغدهندگان بهصورت مستمر از موجودی و قیمتهای شبکههای تبلیغاتی مطلع میشوند.
نرخ eCPM
eCPM از پرکاربردترین اصطلاحات بازاریابی موبایل و یکی از مهمترین موارد در کمپینهای تبلیغاتی است و در تعامل شبکه تبلیغاتی با رسانهها یا توسعهدهندگان کاربرد دارد. تعریف صحیح eCPM در بازار تبلیغات موبایلی، محاسبهی نسبت «کل درآمد توسعهدهنده از اپلیکیشن» به «تعداد کل تبلیغات نمایش دادهشده در اپلیکیشن» است.

بسامد نمایش کمپین تبلیغاتی (Frequency Capping)
بسامد نمایش کمپین تبلیغاتی یکی از اصطلاحات بازاریابی موبایل است که بیشتر به شبکه های تبلیغاتی مربوط میشود. پس از نمایش یک کمپین به گروهی از کاربران، شبکه تبلیغاتی متوجه میشود که برخی از آنها، هیچ تمایلی به انتخاب دکمه فراخوان ندارند؛ در این مواقع، شبکه تبلیغاتی، چندبار دیگر این فرصت را به آن کاربران میدهد تا آنهایی را که بهصورت تصادفی کلیک نکردهاند یا به هر دلیلی، کمپین برایشان جذابیت کافی نداشته است، پیدا کند.
تعداد دفعات تلاش برای جذب کاربر و متقاعد کردن او برای کلیک را بسامد نمایش کمپین تبلیغات موبایلی میگویند. تعداد این تلاشها برای جلوگیری از هدررفتن سرمایه تبلیغدهنده ، محدود است. کمپینهای مختلف و شبکه های تبلیغاتی گوناگون، اعداد متفاوتی را بر اساس تجربه و تحلیل دادهها بهعنوان بسامد نمایش کمپین تبلیغاتی درنظر میگیرند.
بازدید (Impression)
یکی از رایجترین اصطلاحات بازاریابی موبایل ، بازدید یا Impression است. این اصطلاح بهمعنای تعداد دفعاتی است که یک کمپین تبلیغاتی خاص، توسط کاربران مختلف دیده شده است.
باید دقت کنید که در تعریف Impression، منظور از «دیدهشدن»، مشاهده توسط شناسههای متمایز یا Unique ID نیست؛ بهعنوان نمونه، اگر یک کاربر، کمپین تبلیغاتی خاصی را ۱۰۰ بار ببیند، درواقع آن کمپین، ۱۰۰ Impression داشته است.

فهرست موجودی (Inventory)
این اصطلاح، بیشتر در بنگاههای تبادل تبلیغات (Ad Exchanges) کاربرد دارد. فهرست موجودی، لیستی از تبلیغدهندگان و توسعهدهندگان است که با یک شبکه تبلیغاتی کار میکنند.
نرخ تبدیل نصب به انجام یک عمل خاص (ITA)
نسبت «تعداد کاربرانی که عملی از پیشتعیینشده را در بازی یا اپلیکیشنی انجام دادهاند» به «تعداد کل نصبهای آن اپلیکیشن»، نرخ تبدیل میگویند؛ بهعنوان نمونه، اگر در یک اپلیکیشن، نرخ تبدیل نصب به عضویت ۱۰ درصد باشد؛ یعنی از هر صد نفری که اپلیکیشن را نصب کردهاند، تنها ۱۰ نفرشان فرم عضویت را پر کردهاند. محاسبه این نرخ در مورد کاربرانی که از یک کمپین تبلیغات موبایلی وارد یک بازی یا اپلیکیشن میشوند، به تعیین کیفیت رسانه محل جذب (بهنوعی، قیف بازاریابی) کمک میکند.

فاکتور K
فاکتور K، شاخص میزان ویروسی (وایرال) شدن یک اپلیکیشن است. این شاخص با مقایسه تعداد دعوتنامههای ارسالشده توسط یک کاربر، با میانگین تعداد دفعاتی که دعوتنامههای ارسالشده، مورد پذیرش قرار گرفته و تبدیل به کاربران جدید اپلیکیشن شده است بهدست میآید.
فرمول محاسبهی فاکتور K: «تعداد دعوتنامههای ارسالشده توسط کاربران» × «نرخ تبدیل دعوتنامه به کاربر جدید».
از آنجایی که توسعه ویروسی هم یکی از شیوههای تبلیغات موبایلی است؛ بنابراین محاسبه فاکتور K برای استودیوهای بازی سازی و توسعهدهندگان اپلیکیشن، اهمیت زیادی دارد. اگر نتیجه محاسبه فاکتور K از فرمول بالا، بیش از «یک» باشد، معنای آن این است که اپلیکیشن شما بهخوبی در حال ویروسی شدن است.


شاخص کلیدی عملکرد (KPI)
این شاخصها، بهعنوان مهمترین امتیازها برای ارزیابی موفقیت یا عدم موفقیت یک اپلیکیشن، توسط بازاریابان در نظر گرفته میشوند. شاخصهای کلیدی عملکرد در بازار تبلیغات موبایلی بهطور معمول، تعداد دانلود اپلیکیشن، تعداد نصب اپلیکیشن، میزان درگیرکردن کاربران و درآمد است؛ اما بازهم تا حد زیادی به اهداف و استراتژیهای بازاریابی بستگی دارد.
کاربر فعال ماهانه (MAU)
کاربری که در یکماه اخیر، دستکم یکبار وارد اپلیکیشن یا بازی شده باشد.
تحلیل داده های موبایلی (Mobile Analytics)
عبارت است از تحلیل و بررسی دادههای مربوط به نحوهی واکنش کاربران به تبلیغات در بازیهای موبایل و کمپینهای تبلیغات موبایلی. تحلیلگران داده، با بررسی شاخصهای کلیدی عملکرد مانند مدت زمان حضور کاربران در هر بازی، تعداد دفعاتی که هر روز وارد یک اپلیکیشن میشوند و… اطلاعاتی بهدست میآورند که میتواند به راهاندازی کمپینهای موثرتر و هوشمندتر کمک کند.
برد (Reach)
برد یک کمپین، مجموع تعداد افرادی است که یک کمپین تبلیغاتی، حداقل یکبار به آنها نمایش داده شده باشد. این مفهوم با مجموع دفعاتی که یکنفر با کمپین تبلیغاتی برخورد داشته است، متفاوت است. همچنین برد کمپین تبلیغاتی نباید با تعداد افرادی که به تبلیغ، واکنش نشان دادهاند، اشتباه گرفته شود.
درگیر کردن مجدد کاربران (Re-Engagement)
بهمعنی ایجاد ارتباطی موثر با کاربران و بازیکنانی است که در گذشته، بازی یا اپلیکیشنی را دانلود کردهاند، اما برای مدتی مشخص، وارد آن بازی یا اپلیکیشن نشدهاند. کمپینهای درگیر کردن مجدد بهشیوههای گوناگون، از جمله Push Notification انجام میشوند. در اصطلاحات بازاریابی موبایل بهمعنی نمایشدادن مجدد تبلیغات به کسانی است که در گذشته مخاطب همان کمپین تبلیغات موبایلی بودهاند و به آن واکنش مثبتی نشان دادهاند؛ اما به دلایل مختلفی مانند قطع شدن اینترنت، واکنش آنها تبدیل به کلیک یا نصب نشده است و میتوان با دوباره نشان دادن تبلیغ به آنها، نتیجه مناسبی از کمپین گرفت.
هدفگذاری مجدد (Retargeting)
هدفگذاری مجدد یا ریتارگتینگ یعنی هدف قراردادن گروهی خاص از کاربران که از قبل، آن بازی یا اپلیکیشن را روی موبایل خود نصب داشتهاند. در کمپین های ریتارگتینگ، دوباره و بهمنظوری خاص، کاربران قدیمی را هدف کمپین تبلیغاتی قرار میدهند و در بسیاری از مواقع، هزینه ریتارگتینگ، کمتر از هزینه یک کمپین تبلیغات موبایلی جدید است. شبکههای تبلیغاتی گوناگون میتوانند به تبلیغدهندگان در اجرای کمپین ریتارگتینگ کمک کنند.

تبلیغات غنی (Rich Media)
تبلیغات غنی یا Rich Media نوعی از تبلیغات دیجیتالی است که شامل امکاناتی مثل ویدیو، صوت یا هرچیز دیگری که کاربر را درگیر و جذب محتوای تبلیغات کند، میشود. تبلیغات غنی از طریق مواردی فراتر از یک تصویر ثابت یا یک جمله زیبا بهفروش کمک میکند؛ مواردی از قبیل قابل بازی بودن تبلیغات و شناور بودن آنها. بهکمک تبلیغات غنی میتوانید شاخصهای گوناگونی را از رفتار کاربران پیدا کنید. این شاخصها میتواند مواردی از جنس نرخ نمایش کامل تبلیغات باشد. تبلیغات غنی در حوزه موبایل به شبکههای تبلیغات موبایلی کمک میکند تا یک تبلیغ پیچیده و جذاب داشته باشند و بهترین پاسخ ممکن را از تبلیغات بگیرند.
نرخ بازگشت سرمایه (ROI)
یکی از مهمترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است که نسبت «پول بهدستآمده در سرمایه گذاری» به «مقدار سرمایه اولیه» را نشان میدهد. این مقدار پول بهدستآمده، میتواند از طریق سود یا درآمد خالص باشد. این نرخ بهطور معمول با درصد بیان میشود.
قیمتگذاری لحظهای (RTB)
این اصطلاح بیشتر در حوزه بنگاههای تبادل آگهی کاربرد دارد و همچنان که از اسم آن مشخص است، بر اساس تغییراتی که در شاخصهای کلیدی عملکرد رخ میدهد، قیمت مکانهای تبلیغاتی بهصورت لحظهای بهروزرسانی میشود.

کیت توسعه نرم افزار (SDK)
SDK مخفف Software Development Kit بهمعنی کیت توسعه نرم افزار و یکی از اصطلاحات بازاریابی موبایل است. این کیت به توسعهدهندگان برای ساخت یک نرمافزار کمک میکند. توسعهدهندگان باید برای درآمدزایی از طریق تبلیغات درون برنامه ای، SDK مربوط به شبکههای تبلیغات موبایل را در اپلیکیشن یا بازی خود پیادهسازی کنند.

پلتفرم عرضه (SSP)
SSP یا Supply Side Platform یکی دیگر از اصطلاحات بازاریابی موبایل است که بهطور ویژه در تعامل با بنگاههای تبادل تبلیغات (Ad Exchanges) و شبکههای تبلیغات موبایلی کاربرد دارد. پلتفرم عرضه، بستری است که شبکههای تبلیغاتی و توسعهدهندگان به کمک آن ظرفیت تبلیغاتی و قیمتهای مدنظرشان را اعلام میکنند و از طریق پنلی که در اختیارشان قرار میگیرد، سفارش میپذیرند. با توجه به تغییرات دائمی در حوزه تبلیغات موبایلی، بسیار مهم است که این پنل بهصورت لحظهای بهروزرسانی شود.

شناسه خاص (Unique ID)
شبکههای تبلیغاتی برای هر دستگاه شامل موبایل، تبلت و…، یک کُد بهعنوان شناسه در نظر میگیرند و هر کد، یک شناسه خاص یا Unique ID است. این شناسه خاص هرگز تغییر نمیکند و به شبکه تبلیغاتی کمک میکند تا رفتار مخاطبان تبلیغات را دنبال و بررسی کنند.
لیست سفید (Whitelist)
لیست سفید در دنیای تبلیغات در بازیهای موبایل، فهرستی از شناسههای خاصی است که توسط شبکههای تبلیغات موبایلی تهیه میشود تا به کمک آن راحتتر به اهداف کمپینهای تبلیغاتی برسند؛ همچنین از لیست سفید برای درگیرکردن مجدد کاربران هم استفاده میشود.
تبلیغات موبایلی (Mobile Advertisement)
در اصطلاحات بازاریابی موبایل، به اختصار به آن «اَد» میگویند. هر محصول یا خدماتی میتواند در قالب یک کمپین تبلیغات موبایلی تبلیغ شود. این محصول میتواند بهطور کامل، سنتی باشد؛ مثل کمپین تبلیغاتی یک فرآورده لبنی یا محصولی دیجیتالی باشد؛ مثل کمپین تبلیغاتی بازی یا اپلیکیشن موبایل. در مجموع، میتوان برای هر برند، کمپین تبلیغات در اپلیکیشنها و بازیهای موبایل ساخت.
اپلیکیشن (Application)
هر نرمافزاری که قابل نصب در دستگاههای هوشمند باشد، اپلیکیشن نام دارد و به اختصار به آن اپ میگویند. همه برنامهها و بازیهای موبایل در واقع اپلیکیشن هستند؛ اما در ادبیات جا افتاده بازار، به همه نرمافزارها بهجز بازیها، اپلیکیشن میگویند. بهطورکلی و بهعبارت سادهتر میتوان گفت که هر نرمافزار قابل دانلود از استورها، اپلیکیشن نام دارد.

نرخ تبدیل (Conversion Rate)

نرخ تبدیل تنها از اصطلاحات بازاریابی موبایل و تبلیغات موبایلی نیست و در بازاریابی آفلاین هم کاربرد دارد. تعریف نرخ تبدیل بسیار منعطف است، در بازار تبلیغات موبایلی، IR (نرخ نصب)، CTR (نرخ کلیک) و… از انواع نرخ تبدیل هستند؛ بهعنوان مثال، نسبت «تعداد افرادی که پس از نصب اپلیکیشن، عملکردی خاص را انجام دادهاند» به «کل افرادی که در همان کمپین تبلیغاتی جذب شدهاند»، نوعی نرخ تبدیل است. برای مثال، اگر یک اپلیکیشن، هم بستههای رایگان داشته باشد و هم بستههای پولی، نسبت «تعداد افرادی که پس از جذب از کمپینی خاص، بسته پولی را خریداری کردهاند» به «تعداد همه افراد جذبشده در همان کمپین»، نرخ تبدیل آن کمپین تبلیغاتی است. این نرخ را بهطور معمول بهصورت درصدی گزارش میدهند.

کوهورت (Cohort)
کوهورت در اصطلاحات بازاریابی موبایل، شاخصی برای طبقهبندی کاربران به دلایل مختلف است. کوهورت میتواند بر اساس هر چیزی باشد؛ برای مثال: مختصات جغرافیایی، رده سنی، کاربرانی که در یکروز مشخص اپلیکیشن را نصب کردهاند و…
کلیک اسپم (Click Spam)
یکی از روشهای تقلب در کمپینهای تبلیغات موبایلی است؛ در این شیوه شخص متقلب، بهجای کاربران واقعی، کلیک میسازد.
مدل هزینه (Cost Models)
مدل هزینه تبلیغات در بازیهای موبایل متفاوت است. این هزینه میتواند بنا بر توافق بین تبلیغدهنده و شبکه تبلیغاتی و براساس «نصب»، «کلیک» یا «نمایش تبلیغات» باشد.
داشبورد (Dashboard)
داشبورد محلی برای نمایش تمام اطلاعات شماست و میتواند در محیطهای مختلفی وجود داشته باشد. اصلیترین کاربرد داشبورد، ارائه تمام اطلاعات ضروری در یک نگاه است و بهطور معمول، این اطلاعات از پایگاه داده دریافت میشود.


درگیرشدن کاربران (User Engagement)
یکی از متداولترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است و به معنی ارتباط برقرارکردن و تعامل بین «کاربر و اپلیکیشن» یا «کاربر و تبلیغات موبایلی» است. درگیرشدن کاربران بهشیوههای گوناگونی تشخیص داده میشود، از جمله با بررسی شاخصهایی مانند نرخ بازگشت، تعداد نشستها (Sessions) و مدت زمان نشستها.
نصب غیرواقعی (Fake Installs)
نصب غیرواقعی یکی از شیوههای رایج تقلب در تبلیغات موبایلی است. متقلبان در این روش، بهجای طی روال عادی، اقدام به نصبهای غیرواقعی میکنند. انگیزه توسعهدهندگانی که از روش نصب غیرواقعی استفاده میکنند، کسب درآمد بیشتر است.
تقلب (Fraud)
تقلب موبایلی یا Fraud یکی از رایجترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است. مهمترین شیوههای تقلب در تبلیغات موبایلی عبارت است از نمایش غیرواقعی و نصب غیرواقعی. شبکههای تبلیغاتی، تبلیغدهندگان و توسعهدهندگان باید بهکمک هم این تقلبها را شناسایی و با آنها مقابله کنند.
بازاریابی موبایل (Mobile Marketing)
بازاریابی موبایل تمام فعالیتهای ترویج و تبلیغ هر محصول یا خدماتی که در بستر موبایل انجام شود را شامل میشود. هدف اصلی بازاریابی موبایل، دستیابی به مخاطبانی است که از طریق گوشیهای هوشمند و تبلتها، راحتتر میتوان توجه آنها را جلب و آنها را تبدیل به مشتری کرد.
شریک تجاری (Partner)
یکی از رایجترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است. به شرکتهایی که یک یا چند نوع فضای تبلیغاتی در اختیار دارند و این فضا را برای مدتهای معینی اجاره میدهند، شریک تجاری میگویند.
در بازار تبلیغات موبایلی و بازاریابی موبایل، به صاحبان اپلیکیشن و بازیهای پرطرفدار که فضاهای تبلیغاتی خود را به شبکههای تبلیغاتی اجاره میدهند، شرکا یا همکاران تجاری گفته میشود.

ردیاب (Tracker)
ردیاب با قرارگرفتن در کمپینهای تبلیغاتی و دنبال کردن اطلاعات مربوط به آنها، به تبلیغدهندگان، توسعهدهندگان و شبکههای تبلیغاتی کمک میکند تا اطلاعات و دادههای مربوط به کمپینها را بررسی کرده و به بهینهسازی آنها بپردازند.

جذب کاربر (User Acquisition)
تلاش برای جذب کاربر و بازیکن، بهکمک تبلیغات درون برنامهای را User Acquisition یا UA میگویند که یکی از رایجترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است. این تعریف، بهمعنی جذب کاربر در بازار تبلیغات موبایلی است و معنی عمومیتر آن، جذب کاربر نهتنها بهکمک تبلیغات درون برنامهای، بلکه از تمام روشهای ممکن است.
تبلیغات CPCV
CPCV یا Cost Per Complete View یکی دیگر از اصطلاحات بازاریابی موبایل است. هزینه تبلیغات درون برنامهای با روش CPCV، به ازای هر نمایش کامل ویدیو محاسبه میشود. در این روش، فقط نمایش کامل تبلیغ اهمیت دارد و کلیککردن یا نکردن کاربر، حائز اهمیت نیست.
نرخ پرشوندگی (Fill Rate)
این نرخ، نسبت تعداد نشستها (Sessions) به کل درخواستها را اعلام میکند و بهنوعی توان یک شبکه تبلیغات موبایلی را نشان میدهد. اگر نسبت Session به Request صد درصد باشد؛ یعنی تمام دفعاتی که کاربران درخواست نمایش ویدیوی تبلیغاتی داشتهاند، شبکه تبلیغاتی، یک کمپین به آنها نشان داده است. دلایلی از جمله عدم وجود کمپین، قطع شدن اینترنت کاربر در لحظه درخواست و… سبب پایین آمدن Fill Rate میشود. فراموش نکنید که هرچه Fill Rate بالاتر باشد، درآمد توسعهدهنده نیز بالاتر خواهد بود.
نرخ نصب (IR)
یکی از مهمترین اصطلاحات بازاریابی موبایل است و نسبت «تعداد نصب» به «تعداد کلیک» را اعلام میکند. پس از مواجهه کاربر با تبلیغات در بازیهای موبایل و کلیککردن بر دکمه فراخوان (کال تو اکشن)، دانلود مستقیم برنامه آغاز میشود یا کاربر به صفحه دانلود بازی در یک استور هدایت میشود؛ در چنین شرایطی، همه کاربران، اپلیکیشن را نصب نمیکنند. مواردی مانند زیاد بودن حجم اپلیکیشن، پایین بودن سرعت اینترنت کاربر، جذاب نبودن توضیحات و تصاویر موجود در استور و در مجموع، ضعف در ASO میتواند از علل عدم نصب اپلیکیشن باشد.

دکمه فراخوان (Call To Action)
CTA یا دکمه فراخوان که به آن کال تو اکشن هم میگویند، دکمهای است که با کلیککردن روی آن، کاربر به صفحه فرود یا به استور منتقل میشود. این دکمه میتواند هر عملکرد دیگری هم داشته باشد: برای مثال، ممکن است سبب باز شدن یک لینک یا دانلود مستقیم فایلی شود. مهمترین کاربرد این دکمهها، در تبلیغات بازیهای موبایل و تبلیغات در وبسایتهاست.

جایگاه تبلیغاتی (Ad Unit – Ad Zone)
یکی از اصطلاحات بازاریابی موبایل است. هنگام توسعه بازی یا اپلیکیشن، جایگاههایی بهعنوان محل نمایش تبلیغات در نظر گرفته میشود که به آن جایگاه تبلیغاتی میگویند.
مدل تبلیغات (Ad Type)
به روشهای تبلیغات در بازیهای موبایل میگویند که شامل موارد متعددی از جمله تبلیغات ویدیویی، تبلیغات تصویری بنری و… میشود.

تبلیغات بنری (Banner Ads)
این تبلیغات شامل انواع بنر میشود؛ اما بهطور معمول در بازار تبلیغات موبایلی ایران، بنرهای بالا و پایین صفحه بهعنوان تبلیغات بنری شناخته میشوند.
تبلیغات تصویری (Display Ads)
این نوع از کمپینهای تبلیغات موبایلی به شیوه نمایش یک تصویر بهصورت جایزهای یا بینابینی است و دکمه فراخوان روی همین تصویر قرار دارد. در بعضی از موارد ممکن است دکمه فراخوان با چند ثانیه تاخیر ظاهر شود. تبلیغات تصویری ، در اصل یکی از انواع تبلیغات بنری است؛ اما این نوع تبلیغات را در ایران با نام تبلیغات تصویری یا تبلیغات فول ایمیج میشناسند.
تبلیغات همسان (Native Ads)
این تبلیغات موبایلی ، بهصورت همسان با رابط کاربری رسانه بهنمایش در میآیند. نمونه این تبلیغات را میتوان در پستهای اسپانسر شده در اینستاگرام و تبلیغات توییتر دید.
تبلیغات بینابینی (Interstitial Ads)
Interstitial یکی از رایجترین شیوههای تبلیغات در بازیهای موبایل و از اصطلاحات بازاریابی موبایل است. در این روش بدون درخواست کاربر و در زمانی از پیشتعیینشده بر اساس عملکرد کاربر، تبلیغات به او نمایش داده میشود؛ بهعنوان مثال ممکن است از قبل تعیین شده باشد که پس از پنج بار تلاش بازیکن در یک بازی، یک ویدیو یا تصویر بینابینی به کاربر نمایش داده شود.
تبلیغات ویدیویی (Video Ads)
این نوع از کمپینهای تبلیغات موبایلی به شیوه نمایش یک ویدیو بهصورت جایزهای یا بینابینی است و پس از اتمام پخش ویدیوی تبلیغاتی، بنر انتهایی و دکمه فراخوان نمایان میشود.
تبلیغات جایزه ای (Rewarded Ads)
یکی دیگر از شیوههای تبلیغات در بازیهای موبایل است که با درخواست کاربر و در ازای دریافت پاداش یا جایزههایی مثل «جان اضافه»، «فرصت دوباره» و «دو برابر کردن امتیاز» به او تبلیغی نمایش داده میشود. درصورت پیادهسازی درست، این نوع تبلیغات موبایلی، تاثیر بهسزایی در بهبود تجربه کاربری دارد.
تبلیغات VOD
بهطور خلاصه، به ویدیوهای تبلیغاتی ابتدای ویدیوها، تبلیغات VOD یا Video-On-Demand گفته میشود.
بارزترین نمونه آن را میتوانید در سرویس ویدیویی یوتیوب ببینید.
پرسونا (Persona)
پرسونا ، نمایی کلی از مشتریان، بازیکنان و کاربران هر وبسایت، بازی یا اپلیکیشن است. تحقیق درباره پرسونای مشتریان و کاربران، برای هر کمپین تبلیغات موبایلی و غیر موبایلی، ضروری است.

رابط کاربری (UI)
تمام مواردی که در ظاهر یک وبسایت، اپلیکیشن یا بازی موبایل دیده میشود و آن را برای کاربر قابل استفاده میکند، اجزای رابط کاربری یا User Interface است که شامل رنگها، آیکونها و… میشود.
تجربه کاربری (UX)
احساسی را که کاربر و بازیکن هنگام استفاده از یک وبسایت، اپلیکیشن یا بازی موبایل دارد، تجربه کاربری یا User Experience میگویند. عوامل متعددی در بهبود تجربه کاربری موثر است که از جمله آن میتوان به رنگ، نوع قلم و… اشاره کرد.


کاربر پولی (Paid User)
یکی از اصطلاحات بازاریابی موبایلی است و به کاربرانی گفته میشود که برای جذب آنها، هزینه شده باشد.
کاربر ارگانیک (Organic User)
به کاربرانی گفته میشود که برای جذب آنها هزینه نشده است. بهعنوان مثال کسانی که از طریق جستجوی مستقیم در استور یا بهکمک کمپینهای ویروسی و با دعوت دوستانشان، بازی یا اپلیکیشنی را نصب کردهاند.
کاربر پولساز (Whale User)
کاربرانی که بهوسیله پرداخت درون برنامه ای یا با تماشای تعداد زیادی تبلیغ، موجب درآمدزایی توسعهدهندهگان میشوند، کاربران پولساز هستند. تعریف کاربر پولساز برای هر کسبوکاری میتواند متفاوت باشد.
نرخ ریزش (Churn Rate)
نرخ ریزش که بهصورت درصد اعلام میشود، در دورههای مختلف زمانی، عددی متفاوت است و در صنعت تبلیغات موبایلی، نشان میدهد که از هر ۱۰۰ نفر، چند نفر اپلیکیشن یا بازی را پس از نصب، حذف کردهاند.
تجارت به تجارت (B2B)
مخفف عبارت Business to Business است. به کسبوکارهایی که محصولات یا خدمات آنها توسط کسبوکاری دیگر خریداری و استفاده میشود، B2B میگویند.
تجارت به مشتری (B2C)
مخفف عبارت Business to Customer است. به کسبوکارهایی که محصولات یا خدمات آنها توسط افراد حقیقی (مردم) خریداری و استفاده میشود، B2C میگویند.

Lead
Lead بهنوعی «مشتری بالقوه» است. کاربرانی را که کسبوکارها، راهی مانند شماره تلفن، ایمیل و… برای دسترسی به آنها داشته باشند، Lead مینامند.
نرخ بازگشت (Retention)
تعداد کاربرانی است که پس از نصب بازی یا اپلیکیشن و در یک بازه زمانی مشخص، دوباره از آن استفاده کردهاند. این نرخ بهصورت «درصد» اعلام میشود. نرخ بازگشت میتواند بهصورت روزانه، هفتگی یا ماهانه محاسبه شود.
ارزش طول عمر کاربر (LTV)
مخفف عبارت Life Time Value است که به آن CLTV یا CLV هم میگویند. ارزش طول عمر کاربر به زبان ساده، سودی است که یک کاربر در تمام مدتی که یک اپلیکیشن را روی موبایل یا تبلت خود نصب دارد، به آن اپلیکیشن میرساند.
